İridotomi

İridotomi, irise (gözün renkli kısmı) lazerle delik açma işlemidir. Bu işlem neden yapılır? Gözün arka tarafında bulunan göz içi sıvısının, ön tarafa geçip gözden dışarı tahliye edilmesi gerekir. Glokom hastalığının tipine göre, bu göz içi sıvısı ön tarafa geçemeyip gözün üzerinde birikir ve göz sinirleri üzerinde baskı oluşturur. Bu durum, göz tansiyonunun yükselmesine sebep olur. İridotomi denen işlemle, gözün ön tarafından arka tarafına bir delik (kanal) açılır ve göz içi sıvısının buradan tahliye edilmesi amaçlanır.

İridotomi riskli midir, riskleri nelerdir?

Tıp için konuşacak olursak, yuttuğunuz basit bir aspirin bile çeşitli riskler taşır. Kullandığımız göz damlalarının da riski vardır. Hatta gündelik hayatımızda yediğimiz bir elma bile risk taşır. Doğal olarak göze yapılacak bir dış müdahalenin hiç risk taşımaması söz konusu olamaz. Bu riskler; operasyon sırasında veya sonrasında olabileceği gibi, kalıcı körlük de olabilir. Tabii bu sizi korkutmasın. İridotomi işlemi, çoğunlukla sorunsuz bir şekilde yapılıyor. Bahsettiğim risklerin gerçekleşme oranı, dünya genelinde de Türkiye’de de çok çok düşük. Ben bu işlemi yaptırmadan önce, bu riskler konusunda epeyce çekinceliydim ve eczacı bir arkadaşımın da beni yanlış yönlendirmesi sonucu, yaklaşık iki sene kaçtım. O dönem ben de hastalığıma dair yeterli bilgiye sahip değildim, bunun da etkisi oldu. Sonradan yaptığım araştırmalar ve hekimimle konuşmalarım gösterdi ki, iridotomiye dair sayılan riskler, milyonda bir bile olsa gerçekleşme olasılığı bulunduğundan, istatistiki bilgi olarak sıralanır ve hastayla da paylaşılırmış. Yani evet, iridotominin de elbette riski var ama korkmayı gerektirmeyecek oranda düşük. Şöyle söyleyeyim; ben sağ gözümde sorun yaşıyor olmama rağmen, ileride herhangi bir sorun olmaması açısından tedbir amaçlı sol gözüme de gönül rahatlığıyla bu işlemi yaptırdım.

Nasıl oluyor, nelere dikkat etmek gerekir?

İridotmiye geçmeden önce göze bir damla damlatılır. Bu damla, göz bebeğinin küçülmesini sağlar. Damlanın etkisinin görülmesi için bir süre beklenir. Sonra iridotomi odasına geçilir. Gözü uyuşturmak için bir damla daha damlatılır. Daha sonra gözün içine, lens gibi bir alet yerleştirilir. Gözünüz uyuşturulmuş olduğu için, herhangi bir acı hissetmezsiniz, hiç korkmayın. Tıpkı tansiyon ölçümü yapan veya göz muayenesi yapan cihazlar gibi bir cihazla yapılır iridotomi. Aynen tansiyon ölçümünde olduğu gibi çenenizi ve alnınızı cihaza yerleştirirsiniz. Cihazın diğer tarafında oturan hekiminiz size aşağı, yukarı, sağa, sola bakmanızı söyler. Daha sonra bir noktada sabitlersiniz gözünüzü. İşlem başladığında, yani o lazer gözünüze ilk vurduğu anda, “tak” diye bir ses duyarsınız, hatta gözünüze vurulduğunu hissedersiniz. Sakın korkmayın. Parmağınızla elinize vurduğunuzda aldığınız çarpma hissi gibi bir şeydir o. Bu ikisine hazırlıklı olduğunuzda, canınızın hiç yanmayacağını, acı duymayacağınızı göreceksiniz.

İşlem, 15-20 dk kadar sürüyor. Bittiğinde, aşırı yüksek miktarda ışığa maruz kaldığınız için bir süre görmekte zorlanabilirsiniz. Bende böyle olmuştu örneğin ama bir başkası herhangi bir görme sorunu yaşamadığını söylemişti. Bu da kişiden kişiye değişiklik gösterebiliyor yani. Bir saat kadar sonra tekrar tansiyonunuz ölçülür. Eğer tansiyon normalse, hastaneden/muayenehaneden çıkıp gidersiniz. Gündelik yaşamınıza olumsuz bir etkisi olmaz. Bende görüntünün normale dönmesi, birkaç saati bulmuştu. Hatta bir süre sepya tonunda görüyordum etrafı. Bu da herkeste olan bir durum değil.

Hekiminiz size bir damla verecek iridotomi sonrası. Bu damla, gözün enfeksiyon kapmasını önlemeye yarıyor. Damlanızı aksatmadan kullanın. Benim kullandığım damla üçüncü günde görme sorununa neden olduğu için kesmek zorunda kaldık. Bunun sonucunda da gözüm enfeksiyon kaptı. Şikayetimi anlattığım asistan hekim, gözün mikrop kapmış olabileceğini söylediği halde herhangi bir tedavi uygulamayınca, o enfeksiyon diğer gözüme de sıçradı. Şikayetim üzerine tekrar hastaneye gittiğimde durum fark edildi ve bu kez enfeksiyon giderici bazı damlalar verildi. Yaklaşık 15 gün kadar sonra enfeksiyondan kurtulabildim.

Kesin çözüm müdür, tansiyon yükselmesi son bulur mu?

Daha önceki yazılarımda da söylediğim gibi, tıpta hiçbir şeyin kesinliği yoktur. Yapılan her türlü işlem, kullanılan her türlü ilaçlar, tamamen kişiye özel sonuçlar verir. İstatistikler, dar açılı glokomda iridotominin başarı oranının yüksek olduğunu gösteriyor. Eğer şanslıysanız, iridotomi sonrası tansiyonunuz dengelenmeye başlar. Olumlu sonuç verememesi de mümkün elbette; tıpkı bende olduğu gibi.

İridotomi yapıldıktan 48 saat kadar sonra, yine çok aşırı yükselmiş bir tansiyonla gittim hastaneye. Öncesinde Diazomid adlı hapı kullanıyordum. İridotominin ardından kesmiştik hap kullanımını. Tansiyonun yükseldiğini gören hekimim, “Keşke birden kesmeseydik” diyerek, Diazomid’e yine devam etmemi, ancak azaltarak kesmemi istedi. Öyle yaptım. Bir süre iyi giden tansiyonum, bir ay kadar sonra yine 50-60 gibi değerlere fırladı. Bunun nedeni, işlemin bir işe yaramaması veya hekim hatası değil, tamamen benim gözümün anatomik yapısıyla ilgili. Nitekim birkaç ay sonra ALPİ  (Argon Laser Periferal İridoplasti) denen bir başka lazer operasyon yapılacaktı. O bile işe yaramadı, cerrahi operasyon gerekebileceğini söyledi hekimim.

Kendi yaşadığımı, bir deneyimi aktarmak için paylaştım sizlerle. Yani iridotomi de, tıpkı diğer tedavilerde olduğu gibi bir hastada son derece olumlu sonuç verebiliyorken, bir başka hastada hiçbir işe yaramayabiliyor. İridotomi yaptırdıktan sonra göz tansiyonu hiç yükselmemiş hastalarla tanıştım. Bende olduğu gibi bir işe yaramadığını söyleyen de bir hasta oldu.

Eğer doktorunuz iridotomi yapılması gerektiğini söylemişse, hiç korkmadan ve çekinmeden yaptırın. Aksi durum, sizin için daha kötü sonuçlar doğurabilir.